Stedebouwkundig plan Hart van Horst bekend

Bouwen op de kruising in Horst, bij Prins Bouw, de Goede Herderschool, Ons Huis en Van Kempen. Er komen 86+7+1+1 woningen. Een wonderlijk sommetje dat precies aangeeft wie in dit plan de grote broek aan heeft. De bottleneck zit op de 7. Daardoor is, ook met een stedenbouwkundig plan in de achterzak, de slaagkans nog steeds onzeker.

Op het hele terrein zijn 95 woningen bedacht, meer dan eerder en daar gaan we het later nog eens over hebben. Aan de ene kant zit Prins Bouw, aan de andere kant van de weg zit een voormalige kalkoenhouderij met een slapende veehandel en een actieve opslag van materialen. Dit bedrijf heeft een natuurvergunning voor zowel vogels als kalveren en daardoor neemt het een bijzondere machtspositie in met als toverwoord: “stankcirkel”.

De eigenaar kan dankzij die vergunning dieren houden en mocht hij dat (weer) gaan doen dan komen er 30 woningen minder. Dan is het financieel niet haalbaar. Hij doet nu geen dieren, al jaren niet, maar het kán. Die kans wordt te gelde gemaakt en de gemeente zit in de klem. “Je hebt er mee te dealen” is het droge commentaar van de burgemeester.

Opmaat tot planvorming

Het Stedebouwkundig plan Hart van Horst viel afgelopen donderdag in de vorm van een paar honderd pagina’s op de mat, vol met zienswijzen, participatieverslagen, adviezen en schrijffouten. Boven het hele verhaal hangt: “wat als hij niet verhuist?” en daar zit ‘m de kneep. De “initiatiefnemer (van nummer 333) wil naar Telgterweg 251”, tegenover de landwinkel. De grond heeft hij in bezit, hij heeft er met een buurman al een rechtszaak over gevoerd. De buurt is het er niet over eens, er is zelfs een stichting opgericht: Stichting Behoud Historische Telgter Eng.

Over de grenzen van die Telgtereng heerst inmiddels enige twijfel. Hoort kavel nummer 251 in de Telgtereng of bij de Veldwijkereng? In de stukken lezen we onverwacht dat-ie niet meer bij de Telgtereng behoort. Rij je er langs dan zie je een perceel waar iemand al 30 jaar vergeten is dat je elzen ook kunt kappen.

De gemeente sluit het probleem kort door te stellen dat “de locatie nabij Telgterweg 251 geen onderdeel is van de historische enggronden”. Het perceel lijkt in 1850 een bosperceel te zijn geweest, tot 1900 geheel omzoomd door een houtwal, tot 1950 bijna geheel omzoomd en in het heden gedeeltelijk omzoomd door een houtwal. Voorouders lieten bomen ook al vrijelijk opschieten, wat dat betreft geen verschil met nu maar dat de vraag of je bomen snoeit een rol speelt in het gebied waar de kavel toe behoort is redelijk uniek. Dat een plaatje uit 1850 gebruikt wordt om iets toe te staan is eveneens een unicum.

Er is nog een punt van belang: “Een groot deel van het perceel is in het verleden afgegraven.” Conclusie: geen historische enggrond. Is het in lijn met het ontwikkelperspectief dat in 2022 door de gemeente samen met de buurtvereniging is vastgesteld? We vroegen het Dick de With, voorzitter van de Buurtvereniging.

“De gemeente werkt wel vaker in omgekeerde richting. Eerst een besluit en dan pas de argumenten er bij halen. Hiervoor moeten ze teruggrijpen naar 100 tot 175 jaar geleden. Deze argumenten worden van stal gehaald omdat het in de kraam te pas komt. Het gaat echter om gebieden die je als open landschap wilt behouden om het karakter van het buurtschap in stand te houden. Of zoals de Omgevingsvisie meldt: ‘Uitgangspunt van ontwikkelingsperspectief is het mogelijk maken van ontwikkelingen wanneer dat tot een kwaliteitsverbetering leidt.’ In het Ontwikkelingsperspectief werd het gebied bij 251 tot het ‘weidse kampenlandschap’ gerekend. De bestemming was ‘behoud open landschap’.”

“Ook in de Omgevingsvisie Ermelo van januari 2022 wordt het gebied als zodanig aangemerkt. De verhuizing van Van Kempen is in strijd met dat ontwikkelingsperspectief en met de Omgevingsvisie. De gemeente weet dit. Het voorstel om van Kempen naar dit gebied te verhuizen is enkele jaren namelijk door de toenmalige raad afgewezen.”

De wethouder erkent het min of meer. “De tijden zijn veranderd en als we dit willen bouwen moeten we meebewegen.” Een nieuwe Omgevingsvisie is dan ook in de maak.

De stankcirkel

Als de eigenaar van Zeeweg 333 met zijn bedrijf niet naar Telgterweg 251 mag, gaat hij er niet weg. Kan het eveneens op de Zeeweg gevestigde hoveniersbedrijf er ook niet heen (en evenmin naar de Bulderweg) dan dreigt er onheil, zo valt te lezen in de stukken en daarmee lijkt de wereld de afgelopen drie tot vijf jaar niet veel veranderd te zijn. Gedurende al die jaren is in deze kwestie geen stap vooruit gemaakt, de dreiging van obstructie is immer aanwezig al zijn de gesprekken goed. We schreven er eerder over.

Wethouder van Veen: “We beschouwen het als een bedrijfuitplaatsing. De gronden zijn in zijn bezit, als de gemeenteraad deze gedachtenlijn ook volgt kunnen we de woningen bouwen.”

In dat geval is Ineke Jonker en haar stichting boos, maar die hebben geen geld of grond dus dat valt wel ergens weg. De buurt is evenmin blij. De With: “(Er zijn) ons inziens alternatieven om Hart van Horst van de grond te krijgen zonder gedwongen verplaatsing van Van Kempen. De haalbaarheid daarvan is voor zover ik weet niet door de gemeente onderzocht.”

Geen veehandel

“We moeten wel want anders kunnen we niet bouwen” is de beleidsgrond ten gemeentenhuize. Of je daar over tien jaar trots op bent?

Is er actieve bedrijfsvoering op Zeeweg 333? De buurt ziet van niet. De bestaande stankcirkel lijkt op constructies als van voormalige eendenboerderijen in Harderwijk waar al decennialang geen eenden werden gehouden. De afgelopen weken werden enkele van zulke slapende bedrijven op rechterlijk gezag ontdaan van hun natuurvergunning. Van Kempen houdt “in ieder geval geen vee. Hij verhuurt het aan van alles en nog wat.”

Wetgeving over zulke verlopen stankcirkels is er niet, al zijn de afgelopen maand rechterlijke uitspraken geweest waardoor de kans bestaat dat het zich vanzelf uitfaseert. Het criterium dat een natuurvergunning ook werkelijk gebruikt moet worden is op zich geen gekke gedachte. MOB en Milieudefensie richten zich er ook op. Dick de Wit, voorzitter van de Buurtvereniging: “Van Kempen heeft goed onderhandeld en dat is zijn volste recht. De onderhandelaars van de gemeente waren er niet tegen opgewassen”.

Het onderwerp ligt al een heel aantal jaren te broeden. Noch mediation, noch een goed gesprek hielp, het stedebouwkundig plan hangt wederom samen met een bult mitsen en maren. Ergens in de stukken lezen we dat Van Kempen binnen een jaar een besluit wil zien maar ook dat hebben we eerder gelezen.

Stedenbouwkundige opzet

Het landschap in Horst bestaat uit zandruggen en lager gelegen gronden. Op de zandruggen bouwt men al eeuwen. In het omliggend landschap van het nieuwe Hart van Horst komen de nieuwe buurtjes, omringd door houtwallen. Het landschap wordt verbeterd, oude houtwallen worden hersteld.

De zienswijzen en het participatieverslag geven een stereotiep beeld van ontwikkeling op een plek waar men het niet gewend is. “Te veel auto’s, verkeersdruk, het wordt drukker, hoogbouw ongewenst.” Veel zienswijzen werden gemarkeerd als niet ter zake doende omdat ze in het beleid zijn opgenomen. Hoogbouw en positie van de woningen is vanwege de zienswijzen wel aangepast.

Voor veel mensen in Horst geldt dat die kruising altijd al die kruising was. Men vindt het wel best dat er woningen komen al wordt de sprong van 65 naar 100 als onaangenaam ervaren. De school kan erdoor groeien en een beetje geld beuren. Ons Huis blijft actief, hun locatie wordt een soort brink voor ’t buurtje. Er komen een aantal grondgebonden woningen, er komen ook appartementen in Horst, men bouwt enkele lagen omhoog.

Wat als de stankcirkel blijft en niemand beweegt? Ook dan verandert het landschap. Het duurt langer en wordt duurder. Zeeweg 333 zal in dat geval ooit uitgekocht worden. Van Kempen heeft controle over alle beslissingen.

Het College heeft de Raad voorzien van het complete materiaal, inspreeknota’s, zienswijzenota’s en alles. Stevig leeswerk met allerlei kleine valkuilen, suggesties en nieuwe inzichten. Alle opties en (on)mogelijkheden worden benoemd.. De gemeenteraad komt op 21 mei in een beeldvormende vergadering bijeen. Inspraak is mogelijk, aanmelden daarvoor kan bij raadsgriffie@ermelo.nl