Kadernota 2026 komt er aan, gemeente bezuinigt op van alles

Het is weer de tijd van de harde cijfers, begin juli staat de Kadernota op de Raadsagenda. Het gaat ergens om want de gemeente komt de komende jaren vijf tot negen miljoen tekort en dat moet worden gecompenseerd.

Vijfenvijftig pagina’s met mogelijkheden om te snijden in de uitgaven. Doordat de Rijksoverheid de bijdrage in het Gemeentefonds vermindert en Ermelo als zorgdorp extra getroffen wordt moet er wat gebeuren. Grootschalig bezuinigen zit er niet altijd in maar ook met kleine bedragen lijk je een end te komen. Er komt echt wat op Ermelo af, die urgentie voelt men in het Huis van Ermelo.

Eigen drinken meenemen

Voortaan staat er geen gevulde koelkast meer klaar voor collegeleden, zelf drinken meenemen. Een bloemetje in het kantoor kan er niet meer af, toiletten worden minder schoongemaakt en de avondopenstelling van het gemeentehuis verplaatst zich naar de woensdag. Is goedkoper, die avond wordt er toch al vergaderd en dat scheelt in de personeelskosten. Een paar koffiemachines minder levert ook 10K op maar dat gaat dan weer niet gebeuren. Er zijn al met al aardig wat postjes die samen een flink bedrag bij elkaar harken. Oh en de hondenbelasting komt terug. Of niet, maar dan doet de gemeente er niets meer aan en moet iedereen het zelf opruimen. Wordt nader onderzocht.

Het zegt wat over de situatie waarin gemeenten zitten. Willekeurig welke ondernemer heeft fris klaar staan voor het personeel immers. De gemeente telt nu een hele rij van dit klein grut bij elkaar op, de werkomgeving daar wordt kaler. Het levert geld op en heeft uiteraard gevolgen voor de aantrekkelijkheid van de gemeente als werkgever.

Burgemeester Hans van Daalen nam tijdens het persuur zelf het woord voor een inleiding waarin hij vertelde blij te zijn met de Kadernota, die er dit jaar anders uitziet dan in eerdere jaren. “Alles is onder de loep genomen, ook de ambtelijke organisatie heeft hard meegedacht. Wethouders hebben met elkaar keuzes gemaakt, niemand bewaakte alleen zijn eigen terrein.”

Meerinzicht minder gekort

Grote niet gerealiseerde opgaven liggen er. Het stokpaartje van Eén-Ermelo om Meerinzicht te korten werd twee jaar geleden overgenomen door de Raad maar de bezuiniging van 2 miljoen gaat het niet halen en staat nu voor 1,3 in de boeken.

Interactie is ooit op pad gestuurd met een takenpakket dat onvoldoende gefinancierd was. De kosten drukken nog even op de begroting. Wellicht gaan bij hen taken wegvallen want de organisatie zegt terecht dat aan elke activiteit een prijskaartje hangt. Dat geldt ook voor de workload op het gemeentehuis, er zal steviger geprioriteerd worden. “Wat kunnen we wel, wat doen we niet?” wordt de standaardvraag.

Er lag ook een subsidiepot van 430.000 euro voor ambulante jeugdzorg die nog niet gebruikt wordt. Centrum Jeugd en Gezin had er recht op maar is er nog niet mee bezig. Mocht de situatie veranderen dan kan CJG opnieuw aanvragen, tot die tijd tikt het aan om de begroting sluitend te krijgen.

Opvallend: als je je rijbewijs online verlengt, dan help je de gemeente aan extra inkomsten. De RDW vergoedt per digitaal aangevraagde verlenging een zeker bedrag dat wordt begroot op zo’n 13.700 euro in 2028. Compensatie voor niet verricht werk. Elementa, de plek waar je het in Ermelo kunt regelen, bevestigt dat zij er een stuk minder aan overhouden. Ermelo kan er alsnog wat mee: rijbewijs verlengen bij Elementa betekent gemeentebegroting vooruit helpen.

De provincie stelt de eis dat een begroting sluitend is in of het eerste of het laatste jaar. Ermelo krijgt het sluitend in 2027. Voor 2026 wordt de toegestane optie gelift om 10% van de algemene reserve in te zetten. Ermelo heeft 11 miljoen op de bank, dit kunstje kan je alsnog niet te vaak doen en het college waakt er naar eigen zeggen voor om het een automatisme te laten zijn. De optie om de OZB te verhogen is welbewust overgeslagen.

Groen en Grijs, kostbaar onderhoud

Over het groenonderhoud is de afgelopen tijd veel gesproken, de Raad wil het niveau hoog houden en een mooie gastvrije gemeente zijn. Goed schoonhouden in het centrum, iets minder verderop. De kosten die aan deze dienst hangen zijn fors, de gemeente kan er een flink deel van het tekort mee dempen. De vraag naar wat het gewenste niveau van de groenvoorziening en het onderhoud mag kosten keert zo toch weer terug.

In crisistijden kort een gemeente er doorgaans het eerst op. Wil de Gemeenteraad er met de 5 tot 9 miljoen tekort nog steeds voor betalen? Droogjes schrijft het College: “Er zijn ombuigingsvoorstellen gebaseerd op de geactualiseerde beheerplannen. Deze zijn vooralsnog niet gekozen door het college vanwege de duidelijke richting die de raad heeft meegegeven.”

Niets doen ook een optie?

De ambtelijke organisatie deelt de stofkam op in onderdelen: A: haalbaar, B: te doen, C: veel impact dus liever niet en D: dingen domweg niet uitvoeren (naar de effecten ervan moet eerst onderzoek gedaan worden). Je hebt het dan over het niet uitvoeren van de gebiedsvisie Speuld of het niet bouwen van Hart van Ermelo.

Tot grote maatregelen is in eerdere jaren besloten maar nog niet allemaal uitgevoerd. De sport moet nog zeven ton inleveren, er is een nadelig saldo op de toeristenbelasting. Wethouder Tigchelaar zei daarover dat met de recreatiesector goed overlegd wordt en de kans groot is dat de 4 ton op een voor iedereen acceptabele wijze kan worden ingevuld.

Dan verkopen we toch het pand?

Ondanks veel gepraat, nog meer meningen en zelfs een onderzoek staat Het Museum voor 105.000 in de boeken. De teneur in de Raad is dat het Museum haar subsidie moet houden. In de categorie “veel impact” wordt gespeeld met de gedachte om het museumpand aan ‘een stichting’ te verkopen. Kan het Pakhuis het niet zelf bekostigen dan gaat het naar iemand of iets anders en moet het museum alsnog huur afdragen. Dat kan dan weer alle kanten op gaan, de huurprijs die de VVV betaalt is een geleerde les.

Stel de prijs van het pand doet 10 keer de huur, dan hebben we ’t over 8 ton kk. Halfje hypotheek Pakhuis, halfje externe financiering? De huisvestingslasten zakken tot de helft van de lasten nu maar dan is er nog niet verbouwd of verduurzaamd. De gemeente wil van die lasten af en dan is verkoop natuurlijk een optie.

Afgelopen weken verscheen een onderzoek naar de levensvatbaarheid van Het Pakhuis. Eigenlijk staat erin dat het museum twee keer zo veel geld nodig heeft. Elk bedrag lager heeft impact. Het Pakhuis als organisatie kan zich niet gedragen zoals van hen verwacht wordt, kan minder subsidies aanvragen, etc. Denkbaar gevolg is dat Ermelo over drie jaar een paar ton verder is, niets is opgeschoten en het museum nog steeds de molensteen om de nek heeft.

Andere besparingen

De toelichting op de Kadernota gaat van koffiemachines en bloemen tot aan inzet van de algemene reserve. Het lijkt compleet maar er zijn nog wat zaken die geld kosten en niet in de plannen voorkomen. Het Huis en Tuin Event is een vreemde eend in de bijt. Spot On Ermelo is een leuk feestje maar kost wat, het culturele seizoen vult zich zonder ook wel. Het instituut kinderburgemeester was lief en nuttig bedacht maar krijgt te weinig inhoud voor het geld dat erin gestoken wordt.

De gemeente bouwt subsidies af. Kunstenaarscollectief StEK moet in 2028 op eigen benen staan. In het verlengde daarvan is er bij Cultuurkust wellicht een mogelijkheid om met minder toe te doen. Welzijn Ermelo kost geld, zij komen in de bezuinigingsvoorstellen niet voor. Wethouder Hamstra zegt erover dat ze samen met de organisaties in sport en welzijn gaan kijken naar wat mogelijk en haalbaar is. Een taakstelling zit daar nu nog niet op.