Jeugdzorg, tien jaar in het nieuwe systeem valt niet mee

Een afgeladen zaaltje bij de Kanovijver. Progressief Ermelo & GroenLinks/PvdA Harderwijk rekenden op 80 bezoekers en die zaten er wel bij deze tweede thema-avond over de Jeugdzorg. Een opvallend hoog aantal mensen, al waren er nogal wat vrijwillige en professionele hulpverleners op af gekomen waardoor de werkelijke publieke belangstelling lastig in te schatten is.

Een programma in drie delen met ervaringen van een viertal mensen, een panel hulpverleners van verschillende pluimage en een gesprek met de zaal.

De ervaringen zetten de toon. Een jongen vertelde over de succesvolle coaching die hij gekregen heeft. Een moeder van een rolstoelgebonden kind kreeg na enig zoeken en volhouden precies de hulp die ze nodig had voor kind, gezin en zichzelf. Aan de andere kant een groepsleider die pas na eindeloos voor zichzelf opkomen de boel op de rit kreeg. En een moeder die alle slechte kanten van de hulpverlening tegengekomen is.

Verhalen die we mee naar huis nemen want het lukt blijkbaar lang niet iedereen om de zorg te krijgen die nodig is. Dat heeft niet eens te maken met iemand zelf, je hebt een beetje mazzel nodig bij het tegenkomen van net die ene goeie. Het kan mis gaan.

Duurt een generatie

De transitie van het oude naar het nieuwe systeem duurt een generatie vertelde Wim van het Centrum Jeugd en Gezin (CJG), de organisatie van samenwerkende instellingen die je in de jeugdzorg tegenkomt van consultatiebureau tot meer dan jong volwassene. “Dertig jaar is dat, als je het zo bekijkt zijn we op de goede weg”. Dat het nog lang niet vanzelf goed gaat vergat hij niet te onderstrepen.

De indruk die uit de verhalen van de zorgverleners omhoog kwam is dat de instellingen het werk niet aan kunnen waardoor dingen vanzelf niet lopen. Tegelijkertijd: “Tegenwoordig heb je overal een professional bij nodig, willen we dat?” Signaal richting overvraging of underbudgetting?

Veel coaching en begeleiding

Ermelo investeert in preventie en georganiseerde laagdrempelige coaching en begeleiding zoals Buurtgezinnen en jeugdcoaches, werk dat doorgaans niet door professionals gedaan wordt maar door buren en medeburgers.

Een huisarts vertelde dat ze soms tegen de draad van de afspraken in gaat om een oplossing te forceren. Een moeder kwam met de anekdote dat ze in ons gebied niet geholpen werd omdat het niveau van de zorgverleners niet zo hoog was dat ze inzagen dat het gezin 24/7 zorgverlener thuis en op het werk niet aan kon. Ze kreeg met veel moeite uiteindelijk een verwijzing naar een voor hen betere organisatie elders.

Bureaucratie helpt organisaties het hoofd boven water te houden maar de zorgvrager niet persé. “Onze taak is goed luisteren en als we dat verkeerd doen moeten we het verbeteren” vertelt een panellid. Probleem voor de zorgvrager is dat garantie niet gegeven wordt.

Zorg blijft nog wel even een zorg

Het is een troost dat er veel succesvolle trajecten zijn, het gaat lang niet voor iedereen verkeerd maar als het mis gaat is de schade fors.

Luisterend naar de bijdrage van de zorgverleners merk je dat laagdrempelige vrijwillige zorgverleners en hun organisaties dichter op de nood van de mensheid lijken te zitten dan instituten als Groot Emaus, CJG alsook psychologen en anderen die een grote groei hebben doorgemaakt. Zij praten sneller over hun organisatie en de mogelijkheden ervan. Een ander niveau van dienstverlening wellicht maar het geeft te denken dat de bruggen tussen al die gemotiveerde mensen en hun organisaties niet minder hoog worden.

Zinvolle thema-avonden

Het initiatief van Progressief Ermelo om dergelijke thema-avonden te organiseren voegt kennis, inzicht en verdieping toe. Of een organisatie er anders van gaat werken valt niet te verwachten. Deze avond biedt wellicht steun en mogelijkheden aan professionals die denken over een andere invulling van zorg. Het geeft gehoor aan zorgvragende mensen die vast lopen.

Dat je inmiddels praatgroepen voor zorgvragers nodig hebt om door de bomen het bos te vinden is een zorg op zich.