één-Ermelo, van enfant terrible naar bestendige bestuurspartij?

Deel 7 in onze opgewekte serie over de stand van zaken in de politieke partijen: één-Ermelo. Verkiezingen komen eraan, men gaat bewegen en we willen graag weten hoe. Wij schrijven eerst een observatie en nodigen vervolgens de partij uit om er wat van te vinden. Eerder in deze serie: SGP, HEE22, Progressief Ermelo, ChristenUnie, VVD en CDA.

Druistig is wellicht een te milde omschrijving voor de manier waarop Henri Luitjes met zijn partij één-Ermelo drie jaar geleden uit het niets haar entree maakte. Dat hij ervaring had in Putten was bekend maar dat is Putten, in Ermelo doen we het anders. Het boeide hem niet, vanaf dag één streek hij tegen de haren in, wist het beter, ging de achterkamertjes te lijf en maakte kabaal.

één-Ermelo kwam erin met vijf zetels, de campagne had lekker opgeleverd. Met 2.777 stemmen kregen ze 162 stemmen minder dan het CDA. Een restzetel viel hen ten deel, de andere twee gingen naar CDA en PE.

Het had anders kunnen uitpakken, dan was deze coalitie er niet geweest. Het kan de volgende keer ook anders uitpakken want de randen rond restzetels zijn smal. Wil één-Ermelo op deze voet door dan zal er gewerkt moeten worden aan het aantal direct uitgebrachte stemmen.

Zetels tellen

Enkele weken geleden rekenden we het sommetje uit. Het lijkt dat EE stemmen bij Burgerbelangen heeft weggehaald waardoor Han (HEE22) deze periode alleen kwam te zitten. Deze twee vluchtige zetels staan nu niet op het menu en kunnen overal vallen. Besturende partijen leveren meestal in bij volgende verkiezingen, de vijf zetels van nu zijn voor éen-Ermelo het werken waard.

ChatGPT denkt dat EE haar vijf zetels behoudt, CDA er één inlevert en de rest zo’n beetje gelijk blijft of er ééntje bij pakt, met kans op een BBB of PVV-optie waardoor een CDA, PE, SGP en CU-coalitie mogelijk wordt. Dat is dan weer niet in het belang van EénErmelo.

Het wordt hoe dan ook werken op de vierkante centimeter. Een zetel meer of minder maakt straks het verschil en dat heeft gevolgen voor de inzet van de partijen in de komende verkiezingsronde. Een kwart van de kiezers koos in 2022 voor één-Ermelo.

(Voorspellingen op basis van het verleden dienen met een korrel zout te worden genomen)

Aan de bak

één-Ermelo moet ervoor aan de bak, Dat doen ze, je ziet hen steeds vaker op pleinen en terrassen, ze nemen veel meer deel aan activiteiten dan eerder. Levert het wat op? Luitjes: “We krijgen veel positieve reacties over onze wijze van communiceren, ook van mensen die het niet altijd met ons eens zijn. Positieve reacties lijkt mij een goed teken. Of je daarmee kiezers aan je bindt weet je pas zeker na de volgende verkiezingen.”

Hun gedurig roepen om meer woningen heeft niet één extra woning opgeleverd. Henri: “Veel te weinig zijn er gebouwd. Op het oude Calluna-terrein hadden de bouwkranen allang moeten staan. Over de grootschalige woningbouwlocaties kan ik niets zeggen want daar rust nog geheimhouding op. Wel wordt nu in Ermelo her en der aan wat kleine woningbouwprojecten gewerkt maar het echte grote werk moet nog loskomen.”

Ab Al Qas, geheim wapen van de partij, ontpopt zich als publiekstrekker die zich er makkelijk tussen beweegt. Niet verlegen, niet angry, goed gebekt. Hij lijkt wat op de tweede wethouder die één-Ermelo deze periode levert, AJ Tigchelaar de wethouder van veel. Het dorp is blij met hem en dat is een prestatie die geheel voor zijn eigen rekening komt.

Luitjes: “We hebben met AJ net zoveel mazzel als met Alies, John, Peter en Ab. Ieder doet zijn best en heeft zijn eigen rol in het team. Natuurlijk zijn we superblij met de wijze waarop AJ het wethouderschap invult. Zijn daadkracht, positivisme, en lef passen helemaal binnen het team.”

Bestuurscultuur

Je merkt in het college ook dat de komst van Tigchelaar iets veranderd heeft. De mannen gaan anders met elkaar om en er is rust. Zoiets noem je dan chemie. Vandaag liepen burgemeester en gemeentesecretaris onder twee paraplu’s door het regenachtige dorp, er ging een hand omhoog. AJ Tigchelaar en Ronald van Veen vierden samen met hun gebakjes een feestje op de socials, ze zijn deze week jarig. Het gaat nergens over maar kleine dingen tellen.

Henri zelf oogt rustiger dan eerst. Hij bijt minder en gebruikt af en toe zelfs overlegjes om ergens te komen. De door hem zo verfoeide ‘achterkamertjes’ blijken in een andere vorm nuttig. Soms vindt hij dat weer niet en boycot hij een overleg ‘omdat het publiek er niet bij mag zijn’ en mist dan een handig opstapje naar meer resultaat.

Helemaal rustig past niet zo bij hem, hij veroorzaakt met plezier irritatie. Zelf zegt hij: “Het zit zeker niet in mijn aard om rustig aan te doen”. Wordt een motie zonder overleg of ter elfder ure ingediend dan komt hij er inmiddels mee weg, ook omdat de sfeer in de raad de laatste tijd oke is. Zo bereikt hij zijn doel. Henri is daar goed in, heeft een neusje voor zichzelf. “Ik merk dat ik meer in het nu leef en ben nog helemaal niet bezig met de verkiezingen maar met het werk dat nog moet gebeuren in deze periode.”

Realistisch begroten blijkt te werken

Realistisch begroten is tegenwoordig de mores in Ermelo. Niet meer van alles opschrijven en dan bepalen wat de belasting moet zijn maar kijken wat reëel is en dat neerpennen. één-Ermelo maakte het punt groot, nu is het ‘normaal gedrag’. Luitjes: “We lopen niet weg voor het nemen van verantwoordelijkheid binnen de coalitie – zowel Hugo als AJ hebben zware onderwerpen in de portefeuille, zoals financiën, woningbouw en Tomassen.”

Je hoort één-Ermelo minder over de gebiedsvisie Speuld, over de GEUS-visie (Garderen Ermelo Uddel Speuld) of over Hart van Horst. EE had wél kritiek op de beslissing om windmolens langs de A28 te plaatsen maar is sterke voorstander van de komst van een industrieterrein langs diezelfde snelweg.

“Veel Ermeloërs hebben op ons gestemd en daarmee een mandaat gegeven om te werken aan de bestuurscultuur, woningbouw en de gemeentelijke financiën. Onze drie speerpunten.”

“Ontmoetingen gaan vanzelf”

De één-Ermelo-fractie opereert anders dan in de eerste jaren. Was Henri samen met Peter Garritsen de woordvoerder, inmiddels hoor je ze allemaal. John Dooijewaard groeide als gespreksleider tijdens de tafels en heeft zijn eigen onderwerpen. Alies zit op sociaal domein en liet ze het eerder vooral bij een melding, tegenwoordig gaat ze de onderwerpen in.

De wethouder-van-veel draagt sinds kort zelfs een EE-speldje op de revers, een verschijnsel dat door anderen enigszins fronsend wordt bekeken, je bent immers wethouder voor heel Ermelo. Het is een vorm van profileren waar we meer van gaan zien. Henri kan rekenen en weet dat-ie het niet op de restzetel moet laten aankomen.

Wie is de achterban?

Hoe de sfeer rond één-Ermelo ligt valt lastig te peilen. Andere partijen hebben achterbannen waar je een beetje mee kunt rekenen, één-Ermelo moet het hebben van boegbeelden, gebrek aan gedoe en een stevige mening. Gezien het aantal stemmen dat ze in 2022 haalden zou je zeggen dat er een markt blijft voor deze partij, de vraag is hoe trouw het electoraat is. Henri: “Realiseer je dat bijna 1 op de 4 kiezers op één-Ermelo heeft gestemd? Ik kom ze heel geregeld tegen. Wij hoeven onze witte één-Ermelo jas maar aan te trekken en de fiets te pakken en de ontmoetingen gaan vanzelf”.

Hoeveel zetels wil je halen bij de komende verkiezingen? “Wij zijn doeners die willen groeien dus met alles meer dan de huidige vijf zetels zijn we tevreden.”

Meerinzicht moet anders

Binnenkort komt de Kadernota 2026 ter tafel, hét stuk waarin de gemeente lijnen uitzet voor de toekomst. “Wat vind je belangrijk?” Henri: “Ik hoop dat een ieder nadenkt over onze oproep van vorig jaar om een sluitende meerjarenbegroting te presenteren zonder bezuinigingen en lastenverzwaring voor onze inwoners. Het kan door alle lucht uit de begroting te halen.

Verder zou ik graag Meerinzicht reorganiseren en samen met Harderwijk, Nunspeet, Putten en Zeewolde een samenwerkingsorganisatie neerzetten met meer democratische controle en zeggenschap op de besteding van publieke middelen door de individuele gemeenteraden.”