We luisterden in de Week van Lezen en Schrijven mee met de Politieke Avond over de campagne rond Basisvaardigheden. Basisvaardigheden zijn zaken als geletterdheid, gezondheidsvaardigheid, gecijferdheid, digitaligheid. Alles wat je nodig hebt om mee te kunnen doen in de samenleving.
Een raadslid heeft moeite met geld uitgeven zonder dat je kunt meten wat het resultaat is. De wethouder reageert daarop door te zeggen dat het heel moeilijk is om mensen te bereiken. “Sommigen zijn al jaren onder de radar, we vinden ze gewoon niet” zegt Hamstra. “Dan valt meten niet mee.”
Deze groep mensen bereiken is ook niet eenvoudig. Zij hebben geleerd zich te redden en zien zichzelf lang niet altijd als een probleem. Een zus doet de belastingdienst, zijn vrouw schrijft het briefje. Een man rekent de boel voor zijn vrouw uit en doet de feitelijke administratie. “Het gaat mis als je opeens verslagen moet schrijven” zegt Hamstra. Daarmee komt laaggeletterdheid in dit gesprek als een voornaam punt naar boven maar de rest van je niet kunnen redden in de samenleving laat zich ook voelen. Dat merken wij op de zaak ook met zaken als DigID, de complexheid van een eenvoudig formulier op internet, reageren op een vraag op een beeldscherm of het verlengen van een rijbewijs.
“Laat ervaringsdeskundigen op de markt lopen. Zij pikken mensen er feilloos uit en kunnen ook een gesprek met hen aanknopen, zij weten immers zelf hoe het gaat en hoe je dan functioneert. Met campagnes bereik je de mensen om wie het gaat zelf niet want dat is precies waar zij niet op intunen.” zegt een medewerker van Provinciaal Ondersteunings Instelling Rijnbrink, dat in Gelderland en Overijssel onder meer bibliotheken ondersteunt op dit onderwerp. “Bereiken kan bijvoorbeeld ook via kinderen, via scholen, via voorleesmomenten in de bibliotheek. Als daar mensen zijn die weten waar ze naar moeten kijken kan je stappen maken. Via werkgevers signaleren is overigens ook belangrijk, die weten allang wie basisvaardigheden ingewikkeld vindt.”
“Een campagne bereikt mensen om hen heen, dat helpt weer op een andere manier. Een programma zoals “Leven zonder letters” van Frans Bauer bijvoorbeeld, over zijn laaggeletterde ouders, heeft een groot effect gehad. Het zorgde ervoor dat het stigma afnam en mensen er voor uit durfden te komen. Daardoor gingen ze eerder een cursus volgen of überhaupt het gesprek er over aan.”
foto (c) ProBiblio