Plan De Encker in Horst van de baan

Waar de sauna in Horst stond kwamen 51 appartementen. Dat ging niet door. Eenentwintig woningen komen er ook niet, 12 evenmin. Het plan is door het College afgekeurd en teruggegeven aan de initiatiefnemer.

Er was nogal wat weerstand tegen het plan. “Omdat het participatieproces moeizaam verliep, is (…) de verplichting voor initiatiefnemer opgenomen om een onafhankelijk participatiebureau in te schakelen” schrijft het College in haar voorstel. De buurt zag het plan niet zitten en de initiatiefnemers kregen het met hen niet voor elkaar. Uiteindelijk bleef er maar één initiatiefnemer over.

Er ging volgens het College veel mis. De Commissie Omgevingskwaliteit (de Welstandscommissie) vond het plan niet mooi en niet passen in de omgeving. Het werd te massief bevonden en de “ondermaatse participatie” hielp ook niet de boel op de rails te houden.

De gemeente zegt dat er geen maatvoerende tekeningen werden ingeleverd en er niet gereageerd is op het alternatieve buurtplan (de spetters vliegen wat in de rondte in dit besluit). Het proces vertoonde volgens zeggen tekortkomingen. De ontsluiting via de Horsterweg bleef ook een probleem, en er was te weinig ruimte voor sociale woningbouw. Uiteindelijk trekt het College de stekker eruit.

Er gebeurde nog van alles in de laatste maanden. De buurt bleek zich beter te kunnen vinden in het nieuwste plan dat uiteindelijk nog maar 12 woningen omvatte maar Welstand vond dat weer niks. De klacht van het gemeentehuis is vrij helder te vertalen: “chaos”. Een ingebrekestelling bleek nodig om per 22 januari de omissies in het plan te verhelpen en na flink wat heen en weer gepraat was er op 12 én 18 februari een nieuw plan.

Er kwam verplicht een extern ingehuurde stedenbouwkundige, en die werd er ook niet warm van. ‘’Het plan (bevat) nog steeds te veel woningen. Ook voldoet de kwaliteit van de leefomgeving van de rijwoningen niet.’’

Het College adviseert: “Inmiddels wijkt het plan zodanig af van het principeverzoek en de afspraken uit de anterieure overeenkomst dat het zorgvuldiger is om het plan stop te zetten en opnieuw te laten aanmelden voor het afwegingskader woningbouw (eerste ronde is voor april 2024) zodat een nieuw proces opgestart kan worden.”

Voorlopig blijft het oude saunaterrein een lege ruimte. Dure grap, de initiatiefnemer is alleen al € 75.000 kwijt aan kosten gemeente.

Participatie…?

De gemeente zegt dat de participatie mislukt is. Tegelijkertijd was dit het meest intensieve traject van de afgelopen jaren, er zijn véél bijeenkomsten geweest. Men kwam niet bij elkaar en konden ook niet bij elkaar komen want de definitie van participatie was vooraf niet geformuleerd.

Als de ene partij denkt dat participatie hetzelfde is als gelijk krijgen, en de andere denkt dat participatie gelijk staat aan meedenken zonder beslissingsrecht dan eindig je in een moeras. Zeker als de gemeente denkt dat participatie gelijk staat aan draagvlak creëren.

Een bewoner illustreerde het fraai toen hij tegen de architect zei: “U doet precies wat de opdrachtgever wil”. Niet zo gek want die opdrachtgever betaalt. De omwonende wil geen draagvlak en niet meedoen. Als je onduidelijke regels opstelt is daar ruimte voor want dan is niet bekend wat er van iedereen verwacht wordt.

Participatie wordt werkelijk iets als je eerst de ‘wat als?-vraag stelt’. Daarmee geef je richting aan het gesprek. Als een partij alleen maar nee roept is die niet geschikt voor participatie. Dat moet natuurlijk wel opgetekend worden en met redenen onderbouwd.

Participatie op basis van consensus levert bij voorkeur een afspraak op die door de overheid gebruikt kan worden bij beeld- en besluitvorming. Onderwerpen die uit de eerste ronde komen worden later besproken. Gestreefd wordt naar consensus maar dat hoeft niet, je kunt het ook oneens zijn. Per onderwerp worden de afwijkende belangen benoemd.

De raad leest het proces en de overeengekomen inhoud en kan op twistpunten en met zwaarwegende argumenten in het algemeen belang daar besluiten over nemen. De raad speelt nu nauwelijks een rol in de participatie, de gemeente zelf doet ook niet mee.

Participatie met een ingebouwde tegenstelling wordt vaak een oeverloos welles-nietes. Dat was hier het geval.

“Wat als” is een staande optie in planontwikkeling maar kwam hier niet langs. In Ermelo moeten ze er zonder kaders samen uit zien te komen. Met al die tegengestelde belangen is dat niet eens een optie.

De gemeente heeft een ingewikkeld participatieidee en de niet persé juiste gedachte van ‘draagvlak creëren’ varieert ook nog eens per ambtelijk project. Sommige plannen komen er door na één avondje praten met de buurt, andere projecten moeten praten tot ze een ons wegen en worden alsnog afgekeurd.

“Zonder duidelijke kaders vanuit de gemeente wordt het eng, onzeker en een moeilijk vorm te geven hoepel waar een initiatiefnemer door moet springen.”

Doordat het lijkt dat er geen gelijke kaders worden gehanteerd ligt rechtsongelijkheid op de loer.

We hebben geprobeerd met de architect in contact te komen, dat is niet gelukt.