December is een maand vol lijstjes. Veronica is er met de Top 1000 Aller Tijden, Radio2 sluit het jaar af met de Top 2000 (dit jaar de Top 2500). Wij doen de Ermelose Top Vijf.
Wat heeft Ermelo gerealiseerd, hoe functioneerde de politiek, vertrouwt de burger het nog een beetje? Hoe verhoudt zich dat tot het stemgedrag maar vooral: hoe komt Ermelo verder? Gaan we vooruit, wat kan beter?
Plannen in de openbare ruimte brengen mensen hoe dan ook in aanraking met participatie, niemand wil immers veranderen en ga je schuiven dan verander je wel degelijk. Straks met de omgevingswet wordt die participatie nog belangrijker, maar één voordeel is er: binnen die wet besloten op een onderwerp, dan geldt het zonder inspraak en meningsvorming ook voor een vergelijkbaar plan. Of de Ermelose gemeenteraad dit al aandurft is overigens nog de vraag.
Participatie als kern van de zaak
De gemeente heeft een idee over hoe participatie moet lopen maar we constateren dat het nog niet volgroeid is.
Horst-Noord is een oude zaak maar ook een eindeloze oefening in inspraak-zonder-regels waardoor iedereen veel te lang kan roepen wat hij wil. Dan gaan er weer twee woningen van het plan af en is de buurt nog steeds niet blij. Er is niet gedefinieerd waarover de participatie moet gaan en daardoor is er voor iedereen alle ruimte, ook om langdurig niet blij te zijn.
Horsterweg/Frederik Hendriklaan evenzo. Eindeloos gepraat. Tot op het eind zelfs over de plaats waar de vuilcontainers moeten komen te staan.
Wij denken dat de rol van de gemeente een derde plaats in onze 2023 Top 5 verdient. De gemeente doet namelijk niet echt mee in de participatie en wordt geen partner. Daar is ongetwijfeld over nagedacht maar wij betwijfelen de uitkomst. Niet voor niets dat we al jaren pleiten voor een actieve en benoemde rol van de gemeente in deze processen. Een rol die verder gaat dan wijzen naar wat er moet gebeuren en toetsen of dat wel goed gedaan is. Participatie is een proces dat door iedereen gevolgd moet worden, je kunt niet hebben dat één partij langs de zijlijn de spelregels bepaalt, of verandert.
Neem de Weth. Paulushof. De buurt wil elf nieuwe auto’s niet over het door henzelf in een speeltuin omgetoverde straatje laten rijden. De gemeente dwingt inspraak af. Die komt er, vrijwel iedereen is tegen de voorgelegde oplossing. Met zulke uitkomsten moet je wat.
De Raad buigt zich tijdens een hele rij vergaderingen over het plan en blijft maar praten. Tégen iemand, niet mét iemand.
Uiteindelijk komt het CDA met een Sisyphus-oplossing die hen straks nog heel wat werk zal opleveren. De Raad stemde er uiteindelijk mee in, vergetend dat je deze keuze niet meer kunt maken zonder dat iedereen je ongeloofwaardig vindt. In de loop van al die vergaderingen zijn al zoveel halve toezeggingen geuit dat het onlogisch is als iemand zich niet te kort gedaan voelt.
De crux van de gevonden oplossing was: “In de komende jaren wordt er nog meer gebouwd, laten we de ontsluiting tegen die tijd maar goed regelen”.
Daarmee ga je voorbij aan de participatie, de inspraak, de energie van mensen en alle tijd die de beeld- en oordeelsvormende vergaderingen gekost hebben.
Een gewaarschuwd wethouder telt voor twee
De Raad wordt onrustig en deelt waarschuwingen uit aan wethouder van Veen rondom de inrichting van Markt 2.0 (“Ga eerst maar eens praten met die ondernemers”) en de uitbreiding van De Enk, de komst van de Jumbo, etc. (“Geen onomkeerbare besluiten meer nemen!”)
Als de gemeente in het proces een heldere en actieve rol op zich neemt is dat te voorkomen. Propageer je participatie dan moet je het niet alleen aan de buurt of belanghebbenden laten maar er ook zelf aan meedoen. Dan kóm je op zo’n avond en ga je samenwerken, niet alleen controleren of sturen. De Enk was ingewikkeld en iedereen deed zijn best maar het liep niet samen op. Dirk-Jan Veen, de architect, gaat binnenkort weer naar een bewonersparticipatiebijeenkomst in Horst. Op deze manier duurt het allemaal zo lang.
Er zijn vele avonden besteed aan het uitwerken van denkwijzen die ons inziens in petit comité, en dat is niet hetzelfde als een achterkamertje, veel sneller tot een einde gebracht hadden kunnen worden. Zo’n proces vraagt om regie, niet alleen van de initiatiefnemers maar ook van het publieke domein, also known als de gemeente.
Tijdwinst kan je pakken door de oplossing ‘ooit eens’ tot stand te laten komen maar ook door in een vroeg stadium met belanghebbenden in een projectgroep bij elkaar te zitten en het te bedénken. De Omgevingswet biedt mogelijkheden om de rol van Raad en College anders in te vullen. Het samenspel tussen burger en overheid, tussen overheden en binnen de gemeentelijke ambtelijke en bestuurlijke organisatie kan dankzij die wet veranderd worden. De gemeente kan niet zonder de kennis, kunde en ervaring van inwoners, ondernemers en organisaties. Andersom evenmin.
Plek 3 in 2023