Hoe je met je nieuwbouwhuis in een rijksmonument verzeild raakt

Achter de Chevallierlaan en langs de Hortensialaan groeide op het oog jarenlang een steeds verder uitdijend bos, enkele gebouwen van GGZ daarin verscholen. Hoe het was kon je niet meer zien, tamelijk wild allemaal.

Naar nu blijkt vormde dat bos de begrenzing van een Rijksmonument: de tuin van De Hooge Riet. Misschien was het bos er zelfs wel onderdeel van, geen idee hoe de monumentale tuin er destijds bij lag. Zoals vele Ermeloërs kwamen wij daar nooit.

De herinrichting leverde Ermelo het prachtige nieuwbouwproject De Hooge Riet op. Langs de Hortensialaan en een stukje Horsterweg verschenen op de plek waar ooit Heesteroord stond twee-onder-een-kappers . De woningen staan nu tussen de bomen en het bos is opgeruimd. Er is zelfs weer licht gekomen en je ziet de rest van het terrein ook wat beter vanaf de weg.

Dus wat doet men als kersvers eigenaar van zo’n mooi huis? Men bouwt er een overkapping aan, er komt een uitbouw bij, een erker en een schuur. Dat kan, zo is verzekerd, vergunningvrij tot een maximum van een goeie 40 m2. Weet hij veel dat zijn tuin invloed heeft op het monument?

Handhavingsverzoek!

Er valt een brief op de mat. Iemand is het er niet mee eens en vraagt de gemeente te handhaven. De tuin van De Hooge Riet is een rijksmonument en je mag daar niet zonder vergunning bouwen omdat daardoor iets aan het monument veranderd wordt. We vermoeden dat niemand daar de afgelopen jaren bij heeft stilgestaan.

In eerste instantie wijst de gemeente het bezwaar dan ook af maar de klager gaat naar de rechter en die schorst het besluit, de gemeente moet een ander antwoord geven. Er wordt een advies gevraagd aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en die deelt mee dat er inderdaad een vergunning nodig is.

Berging mag niet

De bezwaarschriftencommissie komt er ook nog bij maar kan er niet zoveel mee omdat onduidelijk is hoe de gemeente met het advies van de Rijksdienst omgaat.

Inmiddels is het besluit genomen: aanbouwen aan de woningen tot een max van 41,85 m2 mag vergunningvrij door gaan. De berging mag er echter niet komen, daar zal op gehandhaafd worden. “Het college probeert ieders belang recht te doen” meldt ze enigszins gefrustreerd.

Steken laten vallen

De gemeente gaat in dit proces een aantal malen in de fout en dat maakt het gecompliceerd. Was alleen de monumentale status van de tuin een issue, dan was het nog wel te overzien. Nu blijkt dat je zou kunnen constateren dat kopers onjuist zijn voorgelicht.

Destijds is besloten dat de uitbouw vergunningsvrij is maar dat kon helemaal niet. Dat viel niemand op, ondanks dat bekend is dat die tuin een monumentenstatus heeft.

Het besluit werd vervolgens gepubliceerd in de Staatscourant maar men vergat de Rechtsmiddelenclausule er bij te zetten. Dat viel ook niemand op. Staat die clausule erbij, dan is een besluit totaal onherroepelijk en kan je er niet tegen in bezwaar.

Onherroepelijk is het besluit nu niet en zo komt er een rijtje rechtszaken in beeld. De klager wil immers dat er niet gebouwd wordt zonder vergunning. De gedupeerde eigenaar van de berging gaat vanzelf ook in beroep en zo buitelt iedereen weer over elkaar heen en staat alles, ook de aanbouw, ter discussie. Men kan immers in beroep.

Missers als deze kan je missen als kiespijn. De huidige regelgeving zorgt al voor een klimaat van klagen en bezwaren hetgeen weer resulteert in rechtszaken en beroepsprocedures. In zo’n omgeving moet alles goed staan.

Alsnog vergunning aanvragen?

De gemeente moet handhaven, of ze wil of niet en kiest ervoor om de aanbouw als vergunningvrij te bestempelen. Of dat stand houdt is nu natuurlijk maar de vraag. De berging moet er sowieso af.

Voor de eigenaren van deze woningen geldt dat er een “aanvraag omgevingsvergunning ‘bouwen’ en ‘wijzigen rijksmonument’” moet worden ingediend voor alle bouwwerken die zij op hun erf hebben gezet na oplevering van de woningen. De gemeente meldt er bij dat het niet zeker is dat een vergunning ook verleend kan worden.

Zit je dan met je nieuwbouw. Het klinkt alsof je voorlopig beter kunnen stoppen met bouwen tot echt helder is wat de regels zijn en hoe die worden toegepast.

Het wringt en dat vindt de gemeente ook: “Het college heeft er gevoelsmatig veel moeite mee dat ook bouwactiviteiten aan/bij de nieuwbouwwoningen op De Hooge Riet aangemerkt moeten worden als wijziging van het gelijknamige rijksmonument.”

We hebben de overzichtsfoto van de website dehoogeriet.nl gebruikt omdat die als beste beeld geeft van de situatie